Vertrouwenspersoon
Reik maakt gebruik van de vertrouwenspersonen van het AKJ (Advies- en klachtenbureau jeugdzorg) en Zorgbelang. Voor de cliënten jonger dan 18 jaar wordt actief beleid gevoerd. De vertrouwenspersoon bezoekt periodiek de groepen waar deze cliënten verblijven. Voor cliënten ouder dan 18 jaar geldt dat zij zelf contact kunnen opnemen met de vertrouwenspersoon.
In 2019 zijn de werkzaamheden in totaal uitgevoerd door 3 vertrouwenspersonen in Fryslân en 2 in Groningen. Er wordt gestreefd naar het zo veel mogelijk werken met vaste gezichten per locatie.
De kerntaken van de vertrouwenspersoon zijn:
- Het informeren van cliënten over hun rechten en hen bijstaan in mogelijke vervolgacties
- Het zijn van een onafhankelijke gesprekspartner voor de cliënten
- Het signaleren van zaken zijn die opvallen tijdens het uitvoeren van zijn/haar functie en waarbij actie gewenst lijkt. Er hoeft bij deze signalen niet direct door een cliënt over geklaagd te zijn.
De vertrouwenspersonen merken dat zowel cliënten als de professionals vaak niet voldoende bekend zijn met alle taken van de vertrouwenspersoon. Dit heeft mede te maken met verschuivingen in het takenpakket van de vertrouwenspersonen vanuit de Jeugdwet. Vaak is bekend dat cliënten bij de vertrouwenspersonen terecht kunnen met hun vragen, problemen en klachten. Het informeren over rechten van cliënten en de signaleringsfunctie zijn minder bekend, terwijl het signaleren vanuit de jeugdwet juist meer aandacht krijgt dan voorheen.
De onbekendheid met de taken van de vertrouwenspersoon leidt er soms toe dat professionals niet naar de vertrouwenspersoon door verwijzen omdat ze niet weten dat de vertrouwenspersoon hierin een rol kan spelen. Ook kan de signaleringstaak soms een gevoel van ‘inspectie’ oproepen bij professionals, terwijl dit juist meerwaarde voor de organisatie kan hebben door de onafhankelijke blik van de vertrouwenspersoon. Goede uitleg en voorlichting aan zowel professionals als cliënten is daarom van belang.
Het geven van voorlichting is een taak die voortduren aandacht behoeft. In 2019 hebben de vertrouwenspersonen, naast de informatie die ze tijdens groepsbezoeken geven, 7 keer voorlichting geven aan groepen professionals en groepen cliënten over de rol en taken van de vertrouwenspersoon
In 2019 is 14 keer een beroep gedaan op de vertrouwenspersoon: 10 cliënten onder de 18, 1 cliënt van 18+ en 3 ouders. (in 2018: 19 cliënten).
Het grootste deel van de cliënten waarbij ondersteuning is geboden betreft jeugdige cliënten. Dit geldt voor beide provincies en is te verklaren doordat de vertrouwenspersonen de jeugdige cliënten actief en frequent middels (groeps-)bezoeken treffen. Op deze manier ze op een laagdrempelige manier in de gelegenheid gesteld om vragen, problemen en/of klachten met de vertrouwenspersonen te bespreken.
Wat opvalt is dat, net als in 2018, het aantal ouders/verzorgers die contact met de vertrouwenspersonen hebben gezocht laag was. Het is wellicht, zowel bij professionals als ouders niet voldoende bekend dat dat ouders/ verzorgers gratis bij de vertrouwenspersoon terecht kunnen. Ook als dit gaat om klachten over andere instanties. De vertrouwenspersonen geven dit aan in voorlichtingen aan professionals, maar het lijkt nog niet te leiden tot meer vragen vanuit ouders/verzorgers.
In 2019 zijn er in het totaal 103 groepsbezoeken in Groningen en Friesland uitgevoerd ten opzichte van totaal 74 groepsbezoeken in 2018. Dit komt door een wijziging in de landelijke afspraken omtrent de bezoekfrequentie.
De extra groepsbezoeken hebben niet geresulteerd in extra ondersteuningsvragen bij de vertrouwenspersonen. Dit kan meerdere redenen hebben. Een mogelijke verklaring hiervoor kan zijn dat cliënten binnen de jeugdhulp veel professionals zien. Het opbouwen van een relatie met cliënten kost tijd en energie. Dit geldt ook voor de relatie met de vertrouwenspersoon. In 2019 zijn er wisselingen in vertrouwenspersonen geweest hetgeen tijd kost om het vertrouwen met de jongen op te bouwen. Inmiddels zijn de vertrouwenspersonen die de groepen van Reik bezoeken een vast gezicht voor de cliënten. Mogelijk zien wij dit volgend jaar in de cijfers terug. Een andere verklaring kan zijn dat de cliënten goed op hun plek zitten en een goede verstandhouding hebben met de professionals waardoor er minder een beroep op de vertrouwenspersoon gedaan wordt.